รู้จักสเตียรอยด์ และผิวติดสาร

มารู้จักผิวติดสารหรือ ติดสเตียรอยด์ (steroid) กันเถอะ

“ผิวติดสาร ติดสเตียรอยด์” เป็นปัญหาที่เราได้ยินอยู่บ่อยๆ มีชื่อเรียกได้ 3 อาการ คือ

อาการผิวแดง หรือ RSS (Red Skin Syndrome)
อาการติดสารสเตียรอยด์ หรือ TSA (Topical Steroid Addiction)
การแพ้หรือสิวเห่อหลังหยุดสารสเตียรอยด์ หรือ TSW (Topical Steroid Withdrawal)

สเตียรอยด์ หรือ Topical Steroid มักจะอยุ่ในยาทาสำหรับรักษาโรคผิวหนังที่เป็นที่นิยมใช้กันตามท้องตลาด โดยมีหลายชนิด เช่น TAcream, Beta cream, Dermovate, Topicort, Prednisil cream เป็นต้น โดยส่วนมากจะเป็นยาทาผิวหนังสำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาโรคผิวหนัง

ก่อนอื่นมาทำความรู้จักสเตียรอยด์ คร่าวๆกันก่อนค่ะ

สเตียรอยด์ดียังไง?

สารสเตียรอยด์นั้น มีคุณสมบัติในการลดการอักเสบที่ดีมาก ดังนั้นจึงเป็นการรักษาสำหรับโรคผิวหนังหลายอาการและรักษาปัญหาสิวได้ดี

แต่ปัจจุบันได้มีการนำสเตียรอยด์มาใช้อย่างพร่ำเพรื่อในคลีนิคความงาม และครีมที่ไม่ได้มาตรฐาน ทำให้คนจำนวนมากได้รับสเตียรอยด์มานานแล้วอย่างต่อเนื่องโดยไม่รู้ตัว

โดยยาสเตียรอยด์นั้น เป็นสารที่มีประโยชน์มากหากใช้อย่างถูกวิธี ประมาณที่เหมาะสม เหมาะกับโรค + อาการที่กำลังเป็นอยู่ค่ะ

ข้อแนะนำในการใช้สารสเตียรอยด์ (Topical Steroid)

ใช้ยาที่ปลอดภัย ได้มาตรฐาน
ใช้สเตียรอยด์ให้เหมาะกับโรคผิวหนังที่เป็น
โดยปกติแล้ว อาการทางผิวหนังจะเริ่มดีขึ้นหลังจากเริ่มใช้สเตียรอยด์ 7-14 วัน เราควรค่อยๆลดการใช้สารลง หรือลดจำนวนครั้งที่ทาต่อวัน
หลีกเลี่ยงการทาสเตียรอยด์บนผิวหนังปกติที่ไม่ได้เป็นโรคผิวหนัง
ไม่ใช่ยาทาเกินความจำเป็น เพราะการใช้เสียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานานๆจะทำให้ผิวหนังดื้อยาได้
ศึกษาและทำความรู้จักยาที่ใช้ให้ดี ว่าเป็นสเตียรอยด์ในกลุ่มมีฤทธิ์ระดับไหน: อ่อน ป่านกลาง แรง หรือแรงมาก เนื่องจากแต่ละระดับความแรง จะมีข้อจำกัดปริมาณแนะนำต่อสัปดาห์ไม่เท่ากัน

ผลกระทบจากการใช้สเตียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานาน

ผิวบาง มีรอยแตก เนื่องจากสเตียรอยด์จะทำลายกระกระบวนการการสร้างคอลลาเจนถ้าใช้ติดต่อกันนาน

หน้าแดงตลอดเวลา เนื่องจากเส้นเลือดใต้ผิวหนังผิดปกติ

ผิวด่างขาว ผิวหนังมีสีจางลง

หากฉีดสิวด้วยสเตียรอยด์ติดต่อกันนาน จะทำให้ผิวหนังเกิดรอยบุ๋ม

เกิดอาการติดสารสเตียรอยด์ คือเมื่อหยุดยา หน้าจะแดงและมีสิวผดเห่อ

ผิวติดสาร การติดสเตียรอยด์

สเตียรอยด์ส่วนใหญ่จะอยู่ในครีมที่ไม่มี อ.ย. ครีมที่ปาดใส่ตลับ ไม่ติดสลากกำกับ ครีมที่ทำให้เห็นผลขาวใสภายในเวลาอันสั้น ซึ่งจะผสมสเตียรอยด์ในปริมาณที่สูงเพื่อให้เห็นผลลัพธ์เร็ว

โดยเมื่อใช้ติดต่อกันมากกว่า 1 สัปดาห์ สารสเตียรอยด์จะสะสมในกระแสเลือด ซึ่งจะไปกดภูมิต่างๆ และเมื่อเราหยุดใช้สเตียรอยด์ ภูมิต่างๆที่เคยถูกกดก็จะเห่อออกมาในรูปแบบต่างๆ ซึ่งจริงๆแล้วจะกระทบเกือบทุกระบบของร่างกายแต่ทางผิวหนังจะเห็นได้ชัดที่สุดค่ะ

อาการของคนที่ติดสาร: ผิวจะบอบบางมากๆ แพ้ง่ายทุกสิ่ง

ลักษณะของสิวสเตียรอยด์ : จะเปนสิวหัวหนองเล็กๆ และสิวอุดตันทั่วหน้าและขึ้นเห่อตลอดหลายเดือน

หลังจากเราหยุดครีมที่มีสารสเตียรอยด์ ช่วงแรกสิวจะเริ่มขึ้นที่ละเล็กทีละน้อย และจะหนักขึ้นช่วง 1-2 เดือนต่อมา ในช่วงแรกๆ ที่สิวยังขึ้นน้อยเพราะร่างกายยังมีสารสเตียรอยด์หลงเหลืออยู่ แต่พอหยุดต่อไปอีกซักพัก ไม่มีสเตียรอยด์กดภูมิแล้ว อาการหลายๆอย่างก็จะเห่อออกมาหมดค่ะ

อีกผลข้างเคียงของสเตียรอยด์ คือ หน้าจะแดงง่าย ผิวขึ้นเปนเส้นเลือดฝอย บางคนเป็นฝ้าขึ้นเปนปื้นดำ

ไม่ได้ใช้ยาที่มีสาร แล้วทำไมถึงผิวติดสาร?

คนจำนวนมากเลยค่ะที่ไม่ได้ใช้ยาที่มีเสตียรอยด์ แต่กลับมีอาการติดสเตียรอยด์ นั้นมีสาเหตุเนื่องมาจากการได้รับเสตียรอยด์โดยไม่รู้ตัว จากการรับประทานยาชุด ทั้งยาแผนปัจจุบัน ยาแผนโบราณ ยาสูตรสมุนไพร และการทาครีม ที่มีการแอบใส่สเตียรอยด์ประเภท Dexamethasone หรือ Prednisolone ซึ่งให้ผลเป็น”การกดอาการ” ทำให้ผู้บริโภครู้สึกว่าอาการดีขึ้น (ซึ้งเป็นแค่ผลระยะสั้นจากสเตียรอยด์) และสามารถโฆษณาถึงสรรพคุณเกินจริงในเวลาอันสั้นที่ดึงดูดผู้บริโภคให้ซื้อ

วิธีรักษาและดูแลผิวสำหรับคนผิวติดสาร

หยุดการใช้ครีมที่มีสเตียรอยด์
รักษาผิวแบบเดียวกับการรักษาสิว แต่มักจะใช้เวลานาน 3-6 เดือน (ถ้าอาการเยอะควรปรึกษาแพทย์เพื่อการรักษา)
หลีกเลี่ยงสิ่งที่เป็นไวทเทนนิ่งทั้งหลาย
ใช้ครีมที่ให้ความชุ่มชื้นเป็นประจำ เนื่องจากถ้าไม่บำรุงผิวหน้า ผิวแห้ง ผิวก็จะยิ่งอ่อนแอและแพ้ง่าย
บำรุงผิวด้วยของที่อ่อนโยนต่อผิว เช่น สมุนไพร หรือสารสกัดธรรมชาติธรรมชาติควบคู่กับการใช้ยา ไม่ควรใช้ยาเพียวๆโดยไม่บำรุง เพราะยาทั้งแบบกินและยาทา จะทำให้ผิวหน้าแห้งมาก

จะเห็นได้ว่า ผิวติดสารหรือการติดสารสเตียรอยด์นั้นเป็นเรื่องใหญ่ มีผลกระทบหลายด้าน และใช้วิธีการรักษาที่ค่อนข้างนาน ดังนั้นพยายามหลีกเลี่ยงครีมที่ไม่มี อย. หรือยาต่างๆ ไม่มีฉลากกำกับที่ชัดเจน ไม่ใช่ยาติดต่อกันเกินกว่าที่แพทย์แนะนำ นอกจากนี้ไม่ควรใช้ครีม และยาต่างๆ ที่เคลมว่าเห็นผลไวใน 3 วัน 7 วันเพราะอาจจะมีส่วนประกอบของสารสเตียรอยด์ผสมอยู่อย่างผิดหลัก

อยากให้ผิวสวยต้องอย่าใจร้อนกันนะคะ

ที่มา med-afdc.net, itsan.org